تحقیقی پیرامون بیماری ایدز (HIV)
انسان‌های مبتلا حتی در مقابل بيماری‌ها و عفونت‌های بسيار سبک هم نمی‌توانند مقاومت کنند.
ايدز يا AIDS مخفف کلمه
“ACQUIRED IMMUNE DEFICIENCY SYNDROME” به معنای “سندرم نقص اکتسابی ايمنی” است. ايدز در اثر اختلال عملکرد ايمنی سلولی و هومورال رخ می‌دهد و به دنبال آن بيمار درمقابل انواع عفونت‌ها و سرطان‌ها ۳۱۱۵ بی‌‌دفاع شده و در نهايت منجر به مرگ فرد می‌شود. انسان‌های مبتلا حتی در مقابل بيماری‌ها و عفونت‌های بسيار سبک هم نمی‌توانند مقاومت کنند.
ايدز در آغاز در بين مردان هم‌جنس باز فعال از نظر جنسی و افراد معتاد به داروهای وريدی در ايالات متحده شناسايی شد و تا سال ۱۹۸۵مردان هم‌جنس باز، عامل انتقال سه چهارم موارد ايدز بودند. در ايران اولين مورد ايدز، در يک کودک ۶ ساله در سال ۱۳۶۶ مشاهده شد. وی از فرآورده‌های خونی وارداتی به کشور استفاده می‌کرد و از آن زمان به بعد انجام آزمايش خون برای استفاده کنندگان از فرآورده‌های خونی اجباری شد.
عامل بيماری ايدز، ويروسی از خانواده رترو ويروس‌ها به نام ويروس نقص ايمنی انسان (HIV) HUMAN IMMUNODEFICIENCY VIRUS است و هنوز واکسن يا درمان موثری برای آن وجود ندارد.
راه‌های انتقال ويروس ايدز
۱- از راه خون و فرآورده‌های خونی آلوده:
بررسی‌های
انجام شده نشان می‌دهد که بسياری از فرآورده‌های خونی از جمله پلاسما،
گلبول قرمز متراکم، فاکتور انعقادی، خون کامل و پلاکت می‌توانند باعث
آلودگی شوند و آلبومين و گاماگلوبولين خطر آلودگی ندارد.
۲- پيوند نسج آلوده
۳- استفاده مجدد از سرنگ و سرسوزن‌های استفاده شده:
اين عامل انتقال به‌خصوص در معتادان تزريقی، عامل مهم انتشار بيماری است.
۴- استفاده از لوازم پزشکی و دندان‌پزشکی استريل نشده و آلوده
۵- استفاده از ابزار مشترک جهت خال‌کوبی، ختنه، سوراخ کردن گوش، حجامت و …
۶- استفاده از تيغ سلمانی مشترک
۷- تماس جنسی دو فردی که يکی از آن‌ها آلوده به ويروس باشد.
توجه داشته باشيد که سن، جنس، نژاد و رنگ تأثيری در انتقال بيماری ندارد.
برخلاف جداسازی ويروس ايدز از بسياری از ترشحات بدن مانند خون، ترشحات جنسی مردان و زنان، بزاق، ادرار، اشک، عرق، شيرمادر و مايع مغزی نخاعی و … ، سرايت در اثر تماس با همه آن‌ها صورت نمی‌گيرد و فقط خون، ترشحات جنسی و شيرمادر، عامل انتقال هستند.
۸- انتقال از مادر به کودک:
احتمال انتقال بيماری قبل از
زايمان، در حين زايمان و پس از زايمان از مادر آلوده به فرزند وجود دارد.
البته انتقال در حين بارداری و وضع حمل از زمان بعد از زايمان بيشتر است.
حدود ۴۵- ۲۰ درصد مادرانی که آلوده هستند، عفونت را به فرزندان خود منتقل
می‌کنند. هم چنين ثابت شده است، که شير مادران آلوده می‌تواند سبب انتقال
ويروس از مادر به فرزند باشد.
امروزه در اکثر کشورهای دنيا خون و فرآورده‌های خونی را از نظر آلودگی به ويروس ايدز، مورد بررسی قرار می‌دهند. متأسفانه در کشور ما انتقال بيماری در ميان استفاده کنندگان از سرنگ‌های مشترک (معتادان تزريقی) ميزان قابل توجهی از انتقال در سال‌های اخير را به خود اختصاص داده است.
برخلاف جداسازی ويروس ايدز از بسياری از ترشحات بدن مانند خون، ترشحات جنسی مردان و زنان، بزاق، ادرار، اشک، عرق، شيرمادر و مايع مغزی نخاعی و … ، سرايت در اثر تماس با همه آن‌ها صورت نمی‌گيرد و فقط خون، ترشحات جنسی و شيرمادر، عامل انتقال هستند. بنابراين ويروس ايدز از راه تماس‌های عادی مانند کار کردن با هم، صحبت کردن، هم سفر شدن، غذا خوردن، هم‌چنين از راه استخر، توالت، حمام، دست دادن، بغل کردن، بوسيدن، استفاده از ظروف غذاخوری مشترک، عطسه، سرفه، گوشی تلفن و … قابل انتقال نيست.
سير بيماری، علايم و تظاهرات بيماری:
از زمان ورود عامل
بيماری به بدن تا شروع علايم بيماری، مدت زمانی طول می‌کشد که به اين مدت،
دوره نهفتگی يا کمون يا بدون علامت گويند. اين دوره به طور دقيق مشخص نيست،
ولی فاصله ی زمان بين شروع عفونت تا ظهور بيماری از ۶ماه تا ۵ سال و حتی
۱۰ سال می‌تواند باشد. دوره کمون
طولانی از اهميت خاصی برخوردار است، زيرا ممکن است ويروس در طی اين مدت به
جامعه راه يافته و علايم بالينی وقتی شناخته و ظاهر شود که ويروس ميزان
وسيعی از جامعه را آلوده کرده باشد، زيرا در طی دوره کمون افراد آلوده از
نظر ظاهری به هيچ وجه قابل تشخيص نيستند، ولی می‌توانند بيماری را انتقال
دهند.
بيماری در ۴ مرحله تظاهر پيدا می‌کند، که البته همه آن‌ها به‌طور الزامی در افراد آلوده مشاهده نمی‌شود.
۱- مرحله حاد عفونت که يک هفته بعد از آلودگی ايجاد می‌شود و حدود ۱۲- ۶ هفته يا بيشتر طول می‌کشد. فرد آلوده، علايم عمومی مثل تب، سردرد، بی‌اشتهايی، درد مفاصل، بزرگ شدن غدد لنفاوی، گلودرد و … دارد که اغلب در اين مرحله بيماری تشخيص داده نمی‌شود. اين علايم ۲- ۱ هفته بعد از بين می‌روند. اين علايم به طور کامل مشابه بيماری‌های عفونی مثل سرماخوردگی و … بوده و به همين علت تشخيص بيماری در اين مرحله به ندرت امکان‌پذير است.
۲- مرحله بدون علامت
۳- مرحله عمومی پيش رونده
۴- کمپلکس ايدز:
عوارض مشخص اين دوره که آخرين مرحله
بيماری است شامل تب بيشتر از يک ماه، اسهال، کاهش وزن به ميزان ده درصد،
بی‌حالی، تعريق شبانه، خستگی و … است. در نهايت به دليل نقص کامل سيستم
ايمنی، شخص مستعد ابتلا به انواع عفونت‌ها، سرطان‌ها و… می‌شود.
راه‌های تشخيص بيماری ايدز:
آزمايش‌های تشخيصی نبايد فقط
در کسانی که در معرض بيشتر خطر هستند، مثل معتادان تزريقی، بيماران
هموفيلی، دريافت کنندگان خون، همسر و فرزندان فرد آلوده به HIV، هم‌جنس
بازان، افراد بی‌بند وبار جنسی، کارکنان موسسات بهداشتی- درمانی و پرنسل
آزمايشگاه‌ها انجام شود، بلکه بهتر است در افراد مختلف انجام شود تا
اطمينان کافی از سلامت حاصل شود. آزمايش بايد در محيطی محرمانه و سازگار با
قوانين اجتماع انجام پذيرد. مشاوره قبل و بعد از آزمايش نيز بايد انجام
شود تا اطمينان افراد به اهميت و عواقب نتايج تست بيشتر شود.
تشخيص عفونت با کشف آنتی‌بادی سرمی بر عليه عامل ايجادکننده بيماری (HIV) به وسيله روش ELISA انجام می‌شود. اين روش در کشف آنتی بادی HIV بسيار حساس است، اما افرادی که به تازگی آلوده شده‌اند،ممکن است آنتی‌بادی منفی باشند، به عبارتی امکان دارد تست در اوايل بيماری با وجود حساسيت بالا به خطا، منفی گزارش داده شود.
در افرادی که مشکوک به آلودگی بوده ولی جواب آزمايش آن‌ها منفی است، بايد آزمايش مجدد در هفته ۶، ماه ۳ و ماه ۶ انجام شود. آزمايش‌های ELISA که به خطا، مثبت گزارش شوند (بدون وجود آلودگی با HIV) بسيار نادر است و در صورت رخ دادن، در مبتلايان به اختلالات خود ايمنی ممکن است ديده شود.
در شيرخوارانی که از مادران آلوده به عفونت HIV به دنيا آمده‌اند و مادران آن‌ها درمان ضد ويروسی دريافت نکرده‌اند، ۲۰ تا ۳۰ درصد احتمال ابتلا به عفونت وجود دارد. اما بايد توجه داشت که در تمام اين کودکان به علت وجود آنتی‌بادی ضد ويروس مادری در گردش خون، تست ELISA مثبت خواهد بود. آنتی‌بادی‌های مادری در ۶ ماهگی ناپديد می‌شوند و مثبت بودن تست ELISA بعد از ۶ ماهگی، مويد آلودگی شيرخوار است.
برای تشخيص زود هنگام عفونت می‌توان از روش‌های حساس بررسی
RNA ويروس در پلاسما يا روش کشف آنتی‌ژن HIV P24 PCR در گردش خون استفاده
کرد.
لطفا عضو شويد